der Spruch

Bäume sind Gedichte, die die Erde in den Himmel schreibt.

Khalil Gibran 

der Spruch : کلمۀ قصار

 Im Wald lehnt sich Baum an Baum. Also warum nicht Menschen an Menschen?
Weisheit aus Serbien

das Verb= das Zweitwort= das Tätigkeitswort

 Was Menschen, Tier, Pflanzen, und Dinge tun, drückt man mit Tunwörter aus. Sie werden nach Zweitwörter genannt. Mit ihnen sagt man, ob etwas gerade jetzt geschieht, vergangen ist oder erst später geschehen wird.
Zum. B:
gehen  - kommen - machen - essen  

*  
فعل در زبان آلمانی فعل مهمّ ترین جزء جمله است. فعل را می توان به اشخاص مختلف نسبت داد. فعل برحسب اشخاص صورتهای مختلف می پذیرد که به این صورتها، صیغه یا ساخت فعل می گوییم.
ist صیغۀ سوّم شخص مفرد فعل sein  است.
bin صیغۀ اوّل شخص مفرد فعل sein است.
sein مصدر، یعنی صورت اصلی فعل است و زمان برای وقوع ندارد. به شخصی نیز نسبت داده نشده است.
das ist برای نامیدن و شرح دادن افراد و اشیا به کار می رود.
*
 ( Grundform = Infinitiv ) مصدر
sein ( ich bin – du bist – er/ se / es / ist – wir sind – ihr seid – sie sind )
*
در زبان آلمانی ترکیب دو کلمۀ ( das ist ) یعنی این است، برای معرفی و شناساندن چیزی به کار می رود که گوینده می خواهد دربارۀ آن توضیح دهد و بگوید که آن چیز چیست.
*
کلمۀ ( von ) یعنی از، وقتی در جلوی نام شخصی قرار گیرد، یعنی چیزی ساخته یا اثر آن شخص است.
Das ist ein Lied von Hoffmann.
Das ist ein Buch.
*
صیغه یا ساخت فعل
در زبان آلمانی هر فعل برای اینکه بر زمانهای محتلف و اشخاص مختلف دلالت کند، صورتهای گوناگون به خود می گیرد و به عبارت دیگر فعل صرف می شود. به این صورتهای مختلف فعل که شخص و زمان را دربر می گیرد، صیغه یا ساخت فعل می گوییم.
bin موقعی به کار می رود که شخص از خودش حرف می زند.
sind جمع است و زمانی در مورد یک نفر به کار می رود که جمله مودبانه و احترام آمیز باشد.
*
مادّۀ فعل: اگر از مصدر دو حرف « en» را برداریم، مادّۀ فعل به دست می آید.
مانند:
geh – studiert -mach
*
شناسه: شناسه جزئی از فعل است که در هر صرف تغییر می کند.
مانند:
ich gehe – du gehst – wir gehen  
*

Der Wortschatz - Die Verben

 Der Wortschatz - Die Verben

فارسی – ترکی آذربایجانی – Deutsch

 فارسی – ترکی آذربایجانی - آلمانی

 شروع کردن – باشلاما ق-anfangen  

 تلفن کردن – زنگ وورماق-anrufen 

 جواب دادن – جواب وئرمک-antworten 

 کار کردن – ایشله مک-arbeiten 

  بس کردن – ال چکمک-aufhören 

 باز کردن - آچماق-aufmachen

 جمع و جور کردن - ییغیشدیرماق-aufräumen 

 بلند شدن – یئریندن قالخماق-aufstehen 

 خرج کردن – خشله مک-ausgeben 

 به نظر آمدن – گؤزه گلمک-aussehen 

دعوت کردن - چاغیرماق-laden 

ساختن – دوزه لتمک-bauen

جواب دادن – جواب وئرمک-beantworten

معنی دادن معناسی اولماق-bedeuten 

دریافت کردن – اله گتیرمک bekommen 

توصیف کردن – تعریفله مک-beschreiben 

سفارش کردن - تاپشیرماق-bestellen 

دیدار کردن – گؤروشه گئتمک-besuchen

پرداخت کردن - وئرمک-bezahlen 

ماندن - قالماق-bleiben

احتیاج داشتن – لازیم اولماق-brauchen 

آوردن - گتیرمک-bringen

بحث و گفتگو کردن – بیر سؤزون اوستونده دانیشماق-diskutieren 

دوش گرفتن – دوش توتماق-duschen

خرید کردن – الیش وئریش ائله مک-einkaufen 

دعوت کردن – دعوت ائله مک-einladen 

به خواب رفتن – یوخویا گئتمک-einschlafen

تصمیم گرفتن – تصمیم توتماق-entscheiden

حکایت کردن – تعریفله مک-erzählen

خوردن - یئمک-essen 

با وسیله نقلیه رفتن – ماشین نان بیر زادنان گئتمک-fahren 

جشن گرفتن – جشن توتماق-feiern 

تلویزیون تماشا کردن – تلویزیونا باخماق-fernsehen 

پیدا کردن - تاپماق-finden 

عکس گرفتن – عکس سالماق-fotografieren 

سوال کردن - سوروشماق-fragen

صبحانه خوردن – چای چؤرک یئمک-frühstücken 

کار کردن وسایل الکترونیکی – ایشله مک-funktionieren 

دادن - وئرمک-geben

رفتن - گئتمک-gehen

باور کردن – اینانماق-glauben

نگاه کردن - باخماق-gucken

داشتن - واراولماق-haben

نامیده شدن - آدلانماق-heißen 

کمک کردن – کومک ائله مک-helfen 

ساختن ، تولید کردن ، قاییرماق-herstellen

رفتن و آوردن - گئدیب گتیرمک-holen

گوش کردن – قولاق اسماق-hören 

خبر دادن – خبر وئرمک-informieren

خریدن - آلماق-kaufen

شناختن - تانیماق-kennen 

به صدا درآمدن زنگ – قاپی دؤیولمک-klingeln 

پختن - پیشیرمک-kochen

آمدن - گلمک-kommen

کنترل کردن – کنترل ائله مک-kontrollieren

تصحیح کردن – دوزه لتمک korrigieren 

قیمت داشتن – نئچه اولماق-kosten

زندگی کردن - یاشاماق-leben 

امانت گرفتن – امانت آلماق-leihen 

یاد گرفتن - اؤرگنمک lernen

خواندن - اوخوماق-lesen

قرار گرفتن – قرار تاپماق-liegen

انجام دادن – ائله مک-machen

فکر کردن – فیکر ائله مک-meinen 

اندازه گرفتن  - اؤلچمک-messen

با خود آوردن – اؤزوینه ن گتیرمک-mitbringen 

گرفتن - آلماق-nehmen 

مناسب بودن - یاراشماق-passen 

گذشتن از جائی – بیر یئردن کئچمک-passieren 

سیگار کشیدن – جیغارا چکمک-rauchen 

گفتن - دئمک-sagen 

دیدن - باخماق-schauen 

خوابیدن - یاتماق-schlafen 

مزه خوب دادن – یاخجی داد وئرمک-schmecken 

بریدن - کسمک-schneiden 

نوشتن - یازماق-schreiben

شنا کردن - اوزمک-schwimmen 

دیدن - باخماق-sehen 

بودن - اولماق-sein 

پیاده گردش رفتن – آیاقدا گزمک-spazieren gehen 

بازی کردن - اویناماق-spielen 

تلف کردن ، تلف ائله مک-spillen 

صحبت کردن - دانیشماق-sprechen 

پیچیدن نخ به قرقره ، ساپی قرقره یه دولاماق-spulen 

آب کشیدن ظروف- قاب قاشیق سویا چکمک-spülen 

اتفاق افتادن-قضو قدر اولماق-stattfinden 

ایستادن - دورماق-stehen 

درست بودن – بللی اولماق-stimmen 

مزاحم بودن – مزاحم اولماق-stören 

در دانشگاه درس خواندن – دانشگاهدا اوخوماق-studieren 

جستجو کردن - آختارماق-suchen 

رقصیدن - اویناماق-tanzen 

تلفن کردن – تلفون ویرماق-telefonieren

ملاقات کردن – بیر بیرینی گؤرمک-treffen 

نوشیدن - ایچمک-trinken 

انجام دادن - ایمک-tun 

اسباب کشی کردن - داشینماق-umziehen 

قدغن کردن-verbieten 

کسب کردن- قازانماق-verdienen 

فراموش کردن – یاددان چیخارتماق-vergessen 

مقایسه کردن - توتوشدورماق-vergleichen 

فروختن - ساتماق-verkaufen 

فهمیدن - قانماق-verstehen 

اماده کردن - حاضیرلاماق-vorbereiten

قصد داشتن- vorhaben 

منتظر بودن – گؤزله مک-Warten 

شستن - یوماق-waschen 

دوباره جستجو کردن – بیرده آختارماق-weitersuchen 

دانستن - بیلمک-wissen 

اقامت کردن – ده یاشاماق- wohnen 

طراحی کردن – رسم چکمک - zeichnen

بس کردن – بس ائله مک - zuhören 

* 

Hochzeits Jubiliäen

 Hochzeits Jubiliäen

1 Jahr: Baumwollene Hochzeit
5 Jahre: Holzene Hochzeit
6 Jahre: Zinnerne Hochzeit
7 Jahre: Kupferne Hochzeit
8 Jahre: Blecherne Hochzeit
10 Jahre Rosenhochzeit
12 Jahre: Petersilienhochzeit
15 Jahre: Gläsene oder Kristallene Hochzeit
20 Jahre: Prozellanhochzeit
25 Jahre: Silbene Hochzeit
30 Jahre: Perlenhochzeit
35: Jahre: Leinwandthochzeit
37 Jahre: Aluminiumhochzeit
40 Jahre: Rubinhochzeit
50 Jahre: Goldene Hochzeit
60 Jahre: Diamantene Hochzeit
65 Jahre: Eisene Hochzeit
67 Jahre: Steinerne Hochzeit
70 Jahre: Gnadenhochzeit
75 Jahre: Kronjuwelen Hochzeit
*

Unregelmäßige Verben = افعال بی قاعده

 

افعال بی قاعده در زبان آلمانی

Unregelmäßige Verben

abbiegen: خم کردن ، ایمک
abfahren: حرکت کردن وسیله نقلیه ، دؤرت ته یرلی لرین یوللانماسی
abreißen: پاره کردن ، ییرتماق
abschreiben: رونویسی کردن ، اوزونه باخیب یازماق
abwaschen: شستن ، یوماق
anbieten: مناسب بودن ، یاخجی اولماق
anbraten : با حرارت زیاد کمی سرخ کردن ، بیر آز قیزارتماق
anfangen : شروع کردن ، باشلاماق
ankommen: رسیدن ، یئتیرمک
anrufen: تلفن کردن ، تلفون ائله مک
ansehen: تماشا کردن ، تماشا ائله مک
anziehen:خبر دادن ، خبر وئرمک
aufnemen:برداشتن ، گؤتورمک
aufschneiden: قطعه قطعه بریدن ، خیردا خیردا کسمک
aufstehen : بلند شدن ، آیاغا قالخماق
ausleihen:قرض گرفتن ، بورج آلماق
ausschneiden : بریدن و جدا کردن ، کسیب آییرماق
aussehen: به نظر آمدن ، نظره گلمک
aussprechen: تلفظ کردن ، دئمک
aussteigen: پیاده شدن ، ائنمک
*
backen: پختن شرینی و کیک ، پیشیرمک
befehlen : امر کردن ، بویورماق
beißen: جویدن ، چئینه مک
bergen: پنهان کردن ، گیزله تمک
bersten : از خنده ترکیدن ، گولمکدن قیریلماق
bewegen: حرکت کردن ، ته رپنمک
biegen: خم کردن ، ایمک
bieten: پیشنهاد کردن ، بیر سؤز دئمک
binden : بستن ، باغلاماق
bitten: خواهش کردن ، خواهیش ائله مک
blasen: فوت کردن ، اوفله مک
beginnen: شروع کردن ، باشلاماق
bekommen: گرفتن ، الماق
beraten: کباب کردن ، کاباب ائله مک
beschreiben : توصیف کردن ، تعریفله مک
besprechenمشورت کردن ، صلاح مشورت ائله مک
bleiben: ماندن ، قالماق
brechen: شکستن ، سیندیرماق
brennen: سوزاندن ، یاندیرماق
bringen: آوردن ، گتیرمک

der Fragesatz = جملۀ سوالی

 جملۀ سوالی (   (der Fragesatz

جملات پرسشی که جواب آنها بلی یا خیر است، بدون ضمیر پرسشی ساخته می شوند. در چنین جمله هایی، فعل در اوّل جمله می آید. مانند
Arbeitest du viel?
Ist noch ein Zimmer frei?
Kommst du mit?
*
Wie teuer ist das Zimmer?
Wie lange bleiben Sie?
Wie heißt du?
Was kostet das Buch?
Wer ist das?

das Possessivpronomen = ضمیر ملکی

ضمیر ملکی besitzanzeigende Fürwort =das Possessivpronomen=

ضمایر ملکی، ضمایری هستند که به جای اسم می نشینند و بر مالکیّت دلالت می کنند.( در کتاب دستور زبان فارسی ناتل خانلری ضمیر ملکی را متمم اسم و مضاف الیه نامیده است.)
مانند: برادرِ من – مالِ تو – کتابِ او
ich ( mein ) – du ( dein ) –er ( sein )- sie ( ihr ) – es ( sein )
wir ( unser )- ihr ( euer ) – sie ( ihr ) – Sie ( Ihr )
*
der / ein / mein / Schlüssel
die / eine / mein / Arbeit
das / ein / mein / Hotel
گذرنامۀ شما – Ihr Pass  - der Pass
عینکِ من – meine Brille  - die Brille   
دوستِ شما کی می آید؟ - Wann kommt euer Freund?
حالِ مادر و پدرِ شما چطور است؟ - Wie geht es euren Eltern?
*
der – das – die – die
( N ) mein – mein – meine – meine
(G ) meines +s (es ) – meines + s (es) – meiner – meiner
(D) meinem – meinem - ,einer – meinen +n
( A ) meinen – mein – meine – meine
*
این ماشینِ توست؟ بله این مالِ من است.
Ist das dein Wagen? Ja, das ist meiner. ( der Wagen )
نامۀ دوستم – der Brief meines Freundes
اسمِ مادرم – der Name meiner Mutter  
*
وقتی که گوینده ( در دستور زبان اوّل شخص مفرد) دربارۀ اشیائی صحبت می کند که به خود او تعلّق دارند، از دو عوع ضمیر ملکی استفاده می کند که هر دو مال من معنی می دهد. ( mein – meine )

 

das Fürwort = Pronomen = ضمیر

 

ضمیر  das Fürwort = Pronomen =

ضمیر: کلمه ای است که به جای اسم می نشیند و مانع تکرار شدن اسم می شود. ( گوینده، شنونده، کس دیگر یا نفر غایب )
*
ضمیر شخصی ( persönliche Fürwort )
ضمیر شخصی مفرد ( من، تو، او ) ضمیر شخصی جمع ( ما، شما، ایشان)
ich, mir, mich ( Eine Person spricht von sich.)
wir, uns (Eine Person spricht von sich und andere Person.)
du, dir, dich( Eine Person wird angesprochen.)
ihr, euch(Mehrere Personen werden angesprochen.)
er, sie, es (Über eine dritte Person wird gesprochen.)
Sie, ihnen (Über mehrere Personen wird gesprochen.)
ich – ضمیر شخصی گوینده ( متکلم ) اوّل شخص مفرد
du – ضمیر شخصی شنونده ( مخاطب ) دوّم شخص مفرد
Sie – ضمیر دوّم شخص مفرد است و برای احترام گفته می شود. ( ما هم در زبان فارسی استفاده می کنیم. مثلا: حال شما خوبه؟ ) همیشه با S بزرگ نوشته می شود.
er , sie , es – ضمیر شخصی نفر دیگر ( غایب ) به کار می رود. او( زن ، مرد، اشیا) 
*
وقتی در مورد کسی حرف می زنیم اگر نخواهیم در اول هر جمله نام آن شخص را بیان کنیم، به جای اسم آن شخص از ضمیرشخصی « او » استفاده می کنیم.
*
ضمیر پرسشی ( Frage Pronomen )
ضمایر پرسشی کلمه هایی هستند که برای پرسیدن یک سوال به اوّل جمله اضافه می شوند.
مانند:
wie – was – wer – wen – wem – wieso – warum – wann – wo – woher – wohin – welch
wer ضمیر پرسشی  است که با آن درمورد اشخاص سوال می کنیم. ( چه کسی؟ )
Wer sind Sie?
شما چه کسی هستید؟
به این سوال می توان به انواع مختلف جواب داد.
می توان نام و نام خانوادگی را گفت.
می توان فقط نام را گفت.
می توان نام و نام خانوادگی و آدرس و غیره را هم گفت.
نوع اوّل سوال کردن ) به هنگام سوال کردن، اگر بخواهیم سوالمان مودبانه باشد، به آخر جملۀ سوالی مان bitte) ) اضافه می کنیم.
نوع دوّم سوال کردن ) با کلمۀ  duمی توانیم از دوستان، افراد خانواده، یا هم سن و سالان خودمان، سوال کنیم. اما سوال با دیگران مودبانه نیست.
Wer bist du?
نوع سوّم سوال کردن ) این نوع سوال کردن حالت رسمی دارد و در مورد اشخاصی که با آنها آشنائی کامل نداریم استفاده می کنیم. فعلی که در این جملات سوالی به کار می بریم باید جمع باشد. مانند:
 Wer sind Sie?
*
woher  به معنی از کجا، در زبان آلمانی با این ضمیر در مورد موطن شخص یا مبدا به وجود آمدن سوال پرسیده می شود. مانند:
Woher kommst du?
Woher kommen Sie?
*

 

 

die Präpositionen = حرف اضافه

 حروف اضافه با مفعول با واسطه 
der Dativ
mit , bei, von, aus, zu, nach, seit, gegenüber, außer, gemäß, entgegen
*
حروف اضافه با مفعول بی واسطه
der Akkusativ
für, gegen, um, durch, ohne, entlang
*
حروف اضافه با مفعول با واسطه و مفعول بی واسطه
auf, in, an, von, neben, über, unter, hinter, zwischen
*
حروف اضافه با حالت مضاف و مضاف الیه
der Genitiv
wegen, trotz, während, statt, außerhalb, innerhalb, inmitten, oberhalb unterhalb, aufgrund, infolge, mittels, anhand
*

Vergleiches Wörter

 

Vergleiches Wörter

Positiv

genauso … wie

ebenso … wie

so … wie 

sehr

*

er ist genauso alt wie ich.

sie ist genauso groß wie meine Schwester. 

diese Blumen sind sehr schön.

das sind sehr schöne Rosen.

*

Komparativ

als - viel

das Taxi ist sicher schneller als der Bus.

die Blumen da sind aber viel schöner.

im Sommer gibt es viel schönere Blumen.

*

 

Adverb = قید

قید چیست : قید کلمه ای است که چگونگی انجام یافتن فعل یا مفهوم صفتی یا معنی کلمه دیگری را به چیزی از قبیل زمان ، مکان ، حالت  وغیره مقیّد می سازد.

*

 در جوابWo?   
hinten:پشت    
vorne جلو
da: آنجا  
dort: آنجا 
oben: بالا  
unten: پایین  
hier: اینجا  
außen: بیرون
innen:درون
*

Woher? در جواب
von links: از چپ
von oben: از بالا  
von draußen: از بیرون
dorther: از آنجا
daher: از آنجا ، بدین جهت
von dort: از آنجا به بعد
*

Wohin? در جواب
nach hinten: به طرف پشت
nach rechts: به ظرف راست  
dahin: به آنجا) (  
abwärts: به طرف پایین
aufwärts: به بالا ، به پیش
dorthin: به آنجا
hoch:بالا
runter: پایین
*
قیدِ نشان دهندۀ زمان
Adverb der Zeit (Temporaladverb)
Wann? (gestern, دیروز  - eben, nachher, abends, vorhin, jetzt, später, damals, heute.)
Wie lange/oft? (kurz immer, selten, nie, manchmal, oft, zwischendurch, seitdem…)
*
قیدِ بیان کنندۀ علت ، قید سببی
Adverb des Grundes (Kausaladverb)
Warum? Weshalb? Weswegen? Wodurch? Womit? Wozu?
(deshalb, daher, deswegen, darum, dadurch, damit, hiermit, dazu, jedenfalls, demnach, dennoch, dafür, schließlich, folglich…)
*
قید معین، قید کمکی
Adverb der Art und Weise (Modaladverb)
Wie? Auf welche Art und Weise?

das Adjektiv = صفت

 das Adjektiv  = das Beiwort , das Eigenschaftswort

صفت کلمه ای است که درباره اسم توضیح می دهد و یکی از ویژگی های اسم را بیان می کند.

صفت در زبان آلمانی بر سه نوع است.

1 - صفت مطلق: همان صفت ساده است که فقط حالت و چگونگی اسم را بیان می کند.

2 - صفت برتر: صفتی است که برتر بودن یک موصوف را نسبت به موصوف دیگر بیان می کند.

3 - صفت عالی: صفتی است که برترین بودن موصوف را نسبت به بقیه بیان می کند.      

*
1 – gut - hoch - viel – gern – nah - schön
2 – besser – höher – mehr – lieber – näher- schöner – (am)schönsten
3 – (am) besten – (am) höchsten – (am) meisten – (am) liebsten – (am) nächsten
*

* 

Regelmäßige Formen:

Adjektiv -  Komparativ – Superlativ 

eng - enger – am engsten

lang – länger – am längsten 

groß – größer – am größten

kurz – kürzer – am kürzesten

teuer – teurer – am teuersten

alt – älter – am ältesten

arm – ärmer – am äermsten

dumm – dümmer – am dümmsten

jung – jünger – am jüngsten

scharf – schärfer – am schärfsten

schwarz – schwärzer – am schwärzsten

stark – stärker – am stärksten

warm – wärmer – am wärmsten

*

Einsilbige Adjektive haben im Komparativ oft einen Umlaut: a ( ä ) – o ( ö ) – u ( ü ) 

*

Unregelmäßige Formen:

Adjektiv – Komparativ – Superlativ

gut – besser – am besten

gern – lieber – am liebsten 

viel – mehr – am meisten  

hoch – höher – am höchsten

nah – näher – am nächsten

*

 

 فارسی ، ترکی آذربایجانی: Deutsch

 

سن ، یاش  : alt

آزاد : frei

خوب ، یاخچی  :gut

 کوچک ، بالاجا: klein

مجرد ، یالقیز : ledig

تازه ، ته زه : neu

متاهل ، ائولی: verheiratet

راحت ، راحاند : bequem

امین : ehrlich

خراب ، قولای : kaputt

خالی ، بوش: leer

خنده دار ، گولملی: lustig

مدرن ، مدلو : modern

ارزان ، اوجوز : billig

تلخ ، آجی: bitter

تاریک ، قارانلیق : dunkel

تنگ ، دار : eng

بزرگ ، بؤیوک : groß

سبز ، یاشیل : grün

سفت ، برک : hart

روشن ، ایشیق : hell

نرم و ملایم ، یوموشاق : mild

نزدیک ، یاخین : nah

قرمز ، قیرمیزی : rot

شور ، قیرقیرا : salzig

ترش ، تورش : sauer

تند ، ایتی : scharf

لاغر ، آریق : schlank

قوی ، گوجلو : stark

خشک ، قورو : trocken

گرم ، ایستی : warm

مهم ، اؤنملی : wichtig

زشت ، چیرکین: hässlich

صمیمانه ، اوره کدن : herzlich

 جالب :interessant

بد ، پیس : schlecht

قشنگ ، گؤزل : schön

 گران ، باها :teuer

 زود ، تئز: früh

باز ، آچیق : geöffnet

بسته ، باغلی : geschlossen

عالی ، چوخ یاخچی : herrlich

آهسته ، یاواش : leise

بعد ، سورا : nächst

مهربان ، مهربان : nett

اجباری ، زوراکی : obligatorisch

دیر ، بئیواخ : spät

ممنوع، قداغان : verboten